Het Rekenhof klaagt aan dat zij geen fatsoenlijke controle kan doen op de uitgaven van verschillende instellingen. Zo blijkt dat heel wat Openbare Instellingen van de Sociale Zekerheid (OISZ) hun rekeningen niet tijdig toesturen. Dat moet normaal steeds uiterlijk op 30 november van het jaar volgend op het boekjaar gebeuren. Vooral het RIZIV scoort ondermaats.

25 tot 35 miljard euro ‘oncontroleerbaar’

“We vernamen van het Rekenhof dat een correcte controle niet mogelijk is. Hierdoor is een democratisch toezicht op de besteding van overheidsmiddelen in feite onmogelijk. Nochtans gaat het hier niet over kleingeld, maar om 25 tot 35 miljard euro aan middelen per jaar; ongeveer de helft dus van het bbp als we dat over 10 jaar bekijken”, zegt Depoorter, “Sinds 2012 legt men bij het RIZIV geen volledige verantwoording meer af. Meer dan 10 jaar de volledige boeken niet tonen, dat moeten ondernemers eens proberen zonder monsterboetes te krijgen.”

‘Vervelend formalisme’

Het Rekenhof liet gedurende de hoorzitting dan ook weinig twijfel bestaan over haar visie op de cultuur en het gebrek aan ernst bij het beheer van het RIZIV. Met name werd opgemerkt dat een correcte en tijdig aangeleverde boekhouding een kwestie van goed financieel beheer en controle op het beleid en de aanwending van overheidsmiddelen uitmaakt, en geen kwestie van louter vervelend formalisme. Een gebrekkige en laattijdige boekhouding bemoeilijkt immers een goede controle op het beheer van activa en het opsporen van fraude, zo stelde een van de vertegenwoordigers van het Rekenhof het scherp.

Steeds rode of groene bevoegde ministers

Overigens dient opgemerkt te worden dat dit niet uitsluitend een probleem betreft van de huidige regering. Tijdens de hoorzitting werd er namelijk op gewezen dat het een structureel probleem betreft dat al véél langer aansleept. Dit mag echter weinig verbazing wekken gezien de bevoegde ministers sinds de jaren negentig steeds van rode of groene signatuur geweest zijn, uitgezonderd Maggie De Block in de vorige legislatuur. “Het is symptomatisch voor hoe in België met publieke financiën en verantwoording aan de kiezer wordt omgegaan”, zucht Depoorter. “En ondertussen staat de betaalbaarheid van onze sociale zekerheid onder gigantische druk.”