Groen licht voor transparantie over geheime farmadeals

De Raad van State geeft een positief advies over het wetsvoorstel dat inzage mogelijk maakt in de omstreden contracten tussen de regering en de farmabedrijven over dure, nieuwe geneesmiddelen.

Van onze redacteur Simon Andries

Brussel De goedkeuring van de Raad van State is een belangrijke doorbraak in het dossier van de geheime contracten. Het is de laatste inhoudelijke horde die het parlement nog moest nemen om het licht op groen te krijgen voor meer transparantie over de terugbetaling van dure, nieuwe geneesmiddelen.

Even terugspoelen: onder minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) nam de federale regering de jongste jaren steeds vaker haar toevlucht tot geheime deals met de farmabedrijven om dure, innovatieve geneesmiddelen toch op een betaalbare manier bij de Belgische patiënt te krijgen. De intentie daarvan is goed, maar intussen staat al bijna 30 procent van het geneesmiddelenbudget onder een geheim contract.

Dat leidt soms tot omstreden beslissingen. Zo wordt een goedkoop geneesmiddel voor ouderdomsblindheid, Avastin, niet terugbetaald door de sociale zekerheid, maar de veel duurdere variant Lucentis wel. Volgens het kabinet-De Block was er geen sprake van een meeruitgave, omdat er in geheime onderhandelingen een stevige prijskorting werd bedongen. Alleen kon niemand die bewering van De Block verifiëren (DS 28 oktober). Dat laatste zou nu door het wetsvoorstel, ingediend door de SP.A en de N-VA, wel mogelijk worden. Het geeft het Rekenhof volledige inzage in de contracten, op voorwaarde dat het parlement daar expliciet om vraagt. Met de steun van PS, Ecolo/Groen en PVDA-PTB raakte het voorstel aan een meerderheid.

Niet voor lopende contracten

De liberalen drongen in het parlement nog aan op een tweede lezing. Minister De Block benadrukte al dat vertrouwelijkheid belangrijk is om gunstige deals te kunnen afsluiten. ‘Maar als we willen dat ons geld goed besteed wordt, moeten we onze controlefunctie ook kunnen uitvoeren’, zegt SP.A-parlementslid Jan Bertels. ‘Nu loopt het de spuigaten uit.’ Ook N-VA-parlementslid Kathleen Depoorter benadrukt dat. ‘Dit is geen actie tégen de contracten, maar wel vóór transparantie.’

Een belangrijke nuance: de regeling zal alleen gelden voor contracten die in de toekomst worden afgesloten en niet voor de lopende contracten. Vooral de PVDA verzette zich tegen die beperking, onder meer om het lopende contract van Lucentis-Avastin te kunnen inkijken.

Die kritiek wuift Bertels weg. ‘We moeten nu vooral vooruit met de dossiers. De controle wordt in de toekomst alleen maar belangrijker.’

De Standaard - 29 Feb. 2020